Sociaal statuut van de bestuurder in de nieuwe Wet Vennootschappen en Verenigingen

De nieuwe Wet Vennootschappen en Verenigingen heeft per 1 januari 2020 een nieuwe regelgeving in het leven geroepen voor vennootschappen en verenigingen. Ook met betrekking tot het sociaal statuut van bestuurders en zaakvoerders van vennootschappen werken enkele nieuwigheden geïntroduceerd.

De nieuwe wet bepaalt dat de bestuurder (voorheen zaakvoerder) van een BV (voorheen BVBA) niet gebonden is door een arbeidsovereenkomst met de vennootschap.

De oude Wet Vennootschappen voorzag hier weliswaar ook een vermoeden van zelfstandigheid, maar het was voorheen toch mogelijk om in de statuten van de BV per individuele bestuurder een beperking op te nemen met betrekking tot hun beslissings- en vertegenwoordigingsbevoegdheid. Hierdoor kon een soort werkgever-werknemersrelatie ontstaan tussen verschillende bestuurders, wat voor veel onduidelijkheden zorgde omtrent hun sociaal statuut.

Voor de bestuurders van een NV bestond voorheen geen enkele bepaling die hun sociaal statuut regelde.

Er was evenwel een vermoeden dat zij op zelfstandige basis in de NV actief zouden zijn, maar dit kon steeds in concreto weerlegd worden. De nieuwe Wet Vennootschappen en Verenigingen maakt ook hier een einde aan de onduidelijkheid en bepaalt dat bestuurders van een NV in die hoedanigheid niet door een arbeidsovereenkomst gebonden zijn. Dit geldt ook voor de leden van de directieraad en de raad van toezicht.

Het is onder de nieuwe wet ook mogelijk om het bestuurdersmandaat op te nemen als zelfstandige in bijberoep. In dit geval kan iemand door een arbeidsovereenkomst verbonden zijn met een vennootschap, maar oefent men de bestuursfunctie op zich in de BV of de NV uit als zelfstandige.

Indien bestuurders hun functie toch uitoefenen als werknemer van de vennootschap en niet als zelfstandige, kunnen zij gesanctioneerd worden als schijnwerknemers. Dit leidt tot een herkwalificatie naar het statuut van zelfstandige, met een regularisatie van de sociale bijdragen tot gevolg. De niet-naleving van de nieuwe regelgeving wordt bovendien bestraft met een gevangenisstraf en geldboete en een mogelijk beroeps-of exploitatieverbod.